Phong thủy (風水) nếu tách riêng ra (chiết tự) thì có nghĩa là “gió” và “nước”. Như vậy có thể hiểu Phong thủy là học thuyết chuyên nghiên cứu sự ảnh hưởng của hướng gió, hướng khí, mạch nước đến đời sống hoạ phúc của con người.
Ngay từ khi con người mới bắt đầu xuất hiện, họ đã tìm ra cho mình những nơi trú ngụ phù hợp, ví dụ như chỗ ở gần nguồn nước, không khí thông thoáng sạch sẽ. Như vậy hiểu theo nghĩa nào đó, Phong thủy đã có từ rất sớm gắn liền với cuộc sống sinh hoạt, lao động, cư trú của con người. Từ đời nhà Chu bên Trung Quốc đã có những cuốn thư tịch cổ ghi lại kinh nghiệm chọn hướng nhà, chọn nơi tốt đẹp để xây cất mồ mả… Đây được coi là những tài liệu về phong thủy đầu tiên. Ở Việt Nam chúng ta, cùng với sự giao thoa của văn hóa Hán, Phong Thủy đã có từ rất sớm. Ngay từ thời vua Hùng, các công trình xây cất cổ đã được lựa chọn kỹ càng để phù hợp với phong thủy.
Tuy nhiên, Không có bằng chứng khoa học chứng minh rằng Phong thủy là có thật, và nó được xem xét bởi cộng đồng khoa học là khoa học giả.
Không nên hiểu Phong Thủy một cách thô thiển chỉ là hướng gió hay nguồn nước. Phong thủy phải được hiểu như là tổng thể của hàng loạt các yếu tố về địa hình, địa thế, hướng gió, hướng nắng… ảnh hưởng đến phương thức sản xuất, sinh hoạt, cư trú của con người. Như vậy Phong thủy tuy có vẻ triết học khó hiểu nhưng lại gần gũi với cuộc sống thường ngày.
Phong thủy liên quan đến phúc hay họa của đời người. Cuộc sống thuận lợi sức khỏe dồi dào, ắt hẳn là phong thủy hợp, ngược lại gia đình lục đục, ốm đau bệnh tật chắc chắn là có vấn đề về phong thủy.
Trước đây, khái niệm Phong thủy chủ yếu xoay quanh việc lựa chọn vị trí thuận lợi để đặt mồ, dựng mả. Người xưa quan niệm rằng “Mai táng phải chọn nơi có sinh khí. Khí gặp gió (phong) ắt tán, gặp nước (thủy) ngăn thì dừng. Cổ nhân làm sao cho khí tụ chứ không tán, nước chảy có chỗ dừng”.
Các nhà phong thủy học hiện nay, tạm thời chia phong thủy thành 2 lĩnh vực.
– Âm trạch: Là việc lựa chọn vùng đất để làm chỗ mai táng cho người chết. Phong thủy cho rằng, nếu người chết được chôn vào một cuộc đất tốt về phong thủy thì sẽ truyền được phúc đức cho con cháu đời sau.
– Dương trạch: Là việc ứng dụng những tri thức về phong thủy vào sinh hoạt hàng ngày của người sống như xây cửa, dựng nhà, xây cất đình, chùa, miếu mạo, thôn xóm, làng mạc, thị trấn, thành phố. Cách bài trí khu vực thờ cúng, nội thất trong nhà…Dương trạch phải hài hòa với thiên nhiên, có môi trường tốt đẹp, làm cho con người thấy vui tươi, mạnh khỏe, hạnh phúc.
Từ những bài viết sau, Đồ gỗ mỹ nghệ Văn Sáu sẽ chỉ tập trung nghiên cứu và đưa ra một số lời khuyên trên cơ sở tham khảo các tài liệu uy tín, các nhà phong thủy có tiếng. Chúng tôi cũng chỉ giới hạn nhận thức của mình xung quanh lĩnh vực Dương trạch. Rất mong nhận được sự quan tâm, góp ý của quý độc giả.